Omwonenden, planontwikkelaars, belangengroepen, ondernemers, experts, raadsleden, verantwoordelijke bestuurders; niemand wil een proces dat niet lekker loopt. We willen per slot van rekening iets: van een idee naar een plan, realisatie van een plan, aandacht voor onze persoonlijke situatie en belangen, een investering in een gezamenlijke toekomst of wat dan ook. Toch zijn de resultaten van participatie vaak schraal; weinig nieuws, knarsende compromissen en vaak een ontevreden gevoel. Oude verhalen, negatieve voorspellingen, slechte ervaringen, beeldvorming, weerstand en angst belemmeren volwassen participatie.
Stel contact centraal_
Mensen zijn sociale dieren. We hebben elkaar nodig. Alleen met anderen kunnen we duurzaam ontwikkelen. Samen vinden we een weg door transitie en crises. De mores in Nederland is dat we bij participatie veel aandacht besteden aan de vorm en de spelregels. Dat leidt niet zelden tot ingewikkelde, formele en procedurele contacten. Tel daarbij op dat er steeds minder contact is tussen verschillende sociale groepen. Sociale bubbels worden groter, versterken onderlinge beeldvorming en frustreren nader contact. We bereiken elkaar maar matig en kunnen ons niet zo gemakkelijk inleven in elkaar.
Als vraagstukken van ingewikkeld naar complex gaan,
wordt gevoeld contact cruciaal.
Door niet de vorm van de participatie maar het contact centraal te stellen, bereiken we meer. Inspirerend is bijvoorbeeld de Lewis-methode: samen het proces verkennen en inrichten. De meerderheid geeft richting, de minderheid voegt wijsheid toe. De methode is ontwikkeld in Zuid-Afrika in de periode na de apartheid. De aanpak beoogt groepen samen te laten werken die gehinderd worden door negatieve beelden en verhalen over elkaar en moeilijke ervaringen met elkaar. Apartheid doorbreken is een complex vraagstuk, zoals veel van de maatschappelijke vraagstukken nu. Dan hebben we elkaar nodig.
Contact centraal stellen lijkt misschien eenvoudig, maar vraagt inleving, voorbereiding en lef. Helderheid geven over wat veranderingen drijft en wat mogelijke gevolgen zijn. Op tijd betrokkenen en belanghebbenden informeren en uitnodigen om te participeren. Onszelf zijn en op onderdelen kwetsbaar durven zijn en blijven. Onderlinge afhankelijkheid toelaten. Durven staan voor wat belangrijk is en open blijven staan voor feedback. Als contact centraal staat, wordt de uitkomst van participatie wellicht minder voorspelbaar, maar het succes, de betrokkenheid en het draagvlak des te groter.
Anders Groeien ziet, hoort en verbindt_
Nieuwsgierig hoe dat eruit kan zien? Bekijk hier enkele referenties; zoals de ondersteuning van de Fortwerkers bij de herontwikkeling van Fort Honswijk in Houten. Ben je benieuwd wat een effectieve aanpak zou zijn voor jouw project of verandervraagstuk? Neem dan hieronder contact op.